In the loving memory of Edith

Het Centrum ter preventie van zelfdoding vzw (CPZ) wordt overspoeld door informatie-aanvragen.  De zelfmoordlijn.be is dag en nacht gratis te bereiken op een gratis nummer en via chat. Zelfmoord voorkomen is maar mogelijk door het publiek de juiste informatie te geven en door het taboe rond suïcidaal gedrag verder te doorbreken. Aangezien België het tweede hoogst aantal zelfdoden in Europa heeft, is een degelijke preventie noodzakelijk. Zelfdoding is de tweede doodsoorzaak bij jongeren tot 25 jaar, na verkeersongelukken. Verschillende links voor meer informatie over : zeldoding, preventie van zelfdoding, rouw na zelfdoding, gesstelijke geazondheid, doorverwijzing ...

De Zelfmoordlijn.be is een gratis hulplijn voor iedereen die met zelfdoding in aanraking komt: (i) mensen die aan zelfdoding denken; (ii)  mensen die ooit een poging tot zelfdoding ondernomen hebben; (iii) verontruste familieleden, vrienden, hulpverleners, leerkrachten of collega's van iemand die (mogelijk) suïcidaal is; (iv) nabestaanden met vragen of nood aan steun en begrip.

Met "De wens van Joris" bracht reporter Lin Delcour op 'Koppen' op 27 november 2012 een indringend portret van Joris' laatste dag. Hij heeft ongeneeslijke psychiatrische problemen en zoekt al meer dan twintig jaar naar een manier om te kunnen en mogen sterven.

Stervensbegeleiding, met palliatieve zorg en euthanasie worden stilaan meer bespreekbaar bij patiënten met een ongeneeslijke psychiatrische aandoening. Vooral op eigen vraag en aandringen. Cijfers zijn niet echt gekend, het betreft een zeer klein, doch, groeiend aantal. De ‘geklasseerde 33’ patiënten van de euthanasiecommissie met neuropsychische aandoeningen omvatten ook dementie, huntington, etc. Registratie via de patiëntenrechten, zoals in het geval van Joris, bestaat spijtig genoeg niet. Toch blijven veel zorgverleners het er moeilijk mee hebben. Wanneer is verdere behandeling zinloos? Wat is maatschappelijk gewild en mogelijk om mensen met een psychiatrische aandoening te kunnen laten functioneren zonder ze in instellingen te stoppen of af te vakken door medicatie? Als dat niet lukt, uit wat bestaat de beste stervenshulp of – begeleiding?
Meer dan twintig jaar zoekt Joris naar een manier om te kunnen en te mogen sterven. Omdat zijn leven een sleur is, zonder vrienden of een relatie, zonder hoop, rust of geluk. Euthanasie naar aanleiding van een ongeneeslijke psychiatrische aandoening neemt elk jaar toe. Vorig jaar waren er 33 mensen die zo stierven. Toch blijven veel artsen het er moeilijk mee hebben. Dat bewijst het verhaal van Joris. 'Ik vind het niet waardig dat ik me voor een trein moet gooien. Ik wil een pijnloze dood. Dat moet je filmen en uitzenden als ik er niet meer ben.'   Psychiaters noemen hem schizofreen, agressief, depressief. Antipsychotica vlakken hem af. Op zijn twintigste mislukt een zelfmoordpoging. Daarna begint Joris’ zoektocht naar stervenshulp. 'Ik heb mijn psychiaters zo vaak om euthanasie gevraagd.' Maar artsen blijven – ondanks de euthanasiewet uit 2002 – zeer afkerig van euthanasie omwille van ondraaglijk psychisch lijden. Toegeven dat iemand met een psychiatrische aandoening is uitbehandeld, is nog steeds taboe.  Huisarts Marc Cosyns ging met een team van artsen en psychologen wel mee op weg met Joris, tijdens de laatste vijf jaar van zijn leven. Zij stellen onder andere een complexe vorm van autisme en inaccurate behandeling van schizofrenie vast bij Joris, met een onvermogen om lief te hebben. “Als je dan merkt dat je alles hebt geprobeerd, dan blijft enkel hulp bij het sterven over. Vroeger kozen die patiënten voor zelfdoding. Nu kunnen we hen helpen”. Dit voorjaar overleed Joris, reporter Lin Delcour maakte een indringend portret van zijn laatste dag. Dat was zijn uitdrukkelijke wens.
Op verzoek van de nabestaanden wordt deze reportage niet online aangeboden.

Op de site van de "Orde van Geneesheren" kan de "Eed van Hippocrates" zowel in originele versie gelezen worden (in het Grieks en vertaald in het Nederlands) als in de aangepaste versie van Julie 2011. Interessant te lezen wat op deze site vermeld is over Hippocrates zelf, in 460 voor onze tijdperk geboren, en over de uitvoering van de geneeskunde binnen het hippocratisch denken.

Als ik dood ga    Hoop ik dat je erbij bent    Dat ik je aankijk   Dat je mij aankijkt   Dat ik je hand nog voelen kan    Dan zal ik rustig dood gaan    Dan hoeft niemand verdrietig te zijn    Dan ben ik gelukkig.  Gedicht: Remco Campert

Een menswaardig sterven bij ondraaglijk geestelijk lijden als psychiatrisch patiënt. Een site door Jeannette en Carine ontwikkeld, twee moeders die hun kind zijn verloren door suïcide, omdat euthanasie geweigerd werd. De vraag ”mag ik dood en wil je mij daarbij helpen” blijkt een onderwerp waarmee de psychiatrie tot nu toe nog grote moeite blijkt te hebben.

In België is euthanasie geregeld in de wet van 28 mei 2002. Euthanasie wordt erkend als het recht van iedere zieke om te kiezen voor het leven of de dood, voor zover hij zich bevindt in de omstandigheden bepaald in de wet.  Via PortaalBelgium.be is duidelijk informatie beschikbaar over (i) Wilsverklaring (Download het typeformulier voor een wilsverklaring ); (ii) Uitdrukkelijk verzoek om euthanasie; (iii) Voorwaarden. Euthanasie kan alleen worden uitgevoerd als aan de volgende voorwaarden voldaan is: de patiënt is op het moment van het verzoek meerderjarig (of ontvoogd minderjarig); de patiënt is op het moment van het verzoek handelingsbekwaam; het geschreven verzoek is vrijwillig, overwogen en herhaald; het verzoek is niet tot stand gekomen als gevolg van externe druk; de patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze situatie; het lichamelijke en/of psychische lijden is aanhoudend en ondraaglijk, en kan niet worden verzacht; de toestand van de patiënt is te wijten aan een ernstige en ongeneeslijke, door ongeval of ziekte veroorzaakte aandoening  ; (iv) Plichten van de arts. De wet geeft het recht op het verzoek om euthanasie, niet op euthanasie zelf: een arts is dus niet verplicht om euthanasie uit te voeren. Het is de verantwoordelijkheid van de patiënt om een arts te vinden die op zijn verzoek ingaat.  Meer informatie over de rol van de Federale Controle- en Evaluatiecommissie. Direct toegang via "endoflife".

Verschillende gevallen van euthanasieën op basis van pychisch lijden werden door de pers overnomen :
1. Joris heeft ongeneeslijke psychiatrische problemen en zoekt al meer dan twintig jaar naar een manier om te kunnen en mogen sterven. 2. Eerste Belgische gevangene krijgt euthanasie. 3. Belgische schrijver Hugo Claus heeft euthanasie gekozen. 4. Eeneiïge tweeling pleegt samen euthanasie. 5. Patiënte van psychiater Vandereycken krijgt euthanasie. Anorexiapatiente getuigde recent nog tegen psychiater op televisie. 6. "End credits", een stevige en pakkende documentaire, opgebouwd rond twee genuanceerd en eerlijk portreten van zeer verschillende mensen die elk op hun eigen manier het leven afronden. Het tweede verhaal gaat over Eva (34), die al haar leven lang met zelfmoordgedachten kampt. Na ettelijke pogingen om uit het leven te stappen en jarenlange therapieën en medicatie, voelt ze zich uitbehandeld. Blijven leven deed ze de laatste jaren vooral voor haar ouders, maar nu die allebei dood zijn, wil Eva euthanasie omwille van ondraaglijk psychisch lijden. DVD “End Credits” available now.

FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu : Clik op « Mijn gezondheid », dan op « Patiëntenrechten en interculturele bemiddeling » voor Patiëntenrechten, en op “Levenseinde” voor Euthanasie.