De wens van Joris

Met "De wens van Joris" bracht reporter Lin Delcour op 'Koppen' op 27 november 2012 een indringend portret van Joris' laatste dag. Hij heeft ongeneeslijke psychiatrische problemen en zoekt al meer dan twintig jaar naar een manier om te kunnen en mogen sterven.

Stervensbegeleiding, met palliatieve zorg en euthanasie worden stilaan meer bespreekbaar bij patiënten met een ongeneeslijke psychiatrische aandoening. Vooral op eigen vraag en aandringen. Cijfers zijn niet echt gekend, het betreft een zeer klein, doch, groeiend aantal. De ‘geklasseerde 33’ patiënten van de euthanasiecommissie met neuropsychische aandoeningen omvatten ook dementie, huntington, etc. Registratie via de patiëntenrechten, zoals in het geval van Joris, bestaat spijtig genoeg niet. Toch blijven veel zorgverleners het er moeilijk mee hebben. Wanneer is verdere behandeling zinloos? Wat is maatschappelijk gewild en mogelijk om mensen met een psychiatrische aandoening te kunnen laten functioneren zonder ze in instellingen te stoppen of af te vakken door medicatie? Als dat niet lukt, uit wat bestaat de beste stervenshulp of – begeleiding?
Meer dan twintig jaar zoekt Joris naar een manier om te kunnen en te mogen sterven. Omdat zijn leven een sleur is, zonder vrienden of een relatie, zonder hoop, rust of geluk. Euthanasie naar aanleiding van een ongeneeslijke psychiatrische aandoening neemt elk jaar toe. Vorig jaar waren er 33 mensen die zo stierven. Toch blijven veel artsen het er moeilijk mee hebben. Dat bewijst het verhaal van Joris. 'Ik vind het niet waardig dat ik me voor een trein moet gooien. Ik wil een pijnloze dood. Dat moet je filmen en uitzenden als ik er niet meer ben.'   Psychiaters noemen hem schizofreen, agressief, depressief. Antipsychotica vlakken hem af. Op zijn twintigste mislukt een zelfmoordpoging. Daarna begint Joris’ zoektocht naar stervenshulp. 'Ik heb mijn psychiaters zo vaak om euthanasie gevraagd.' Maar artsen blijven – ondanks de euthanasiewet uit 2002 – zeer afkerig van euthanasie omwille van ondraaglijk psychisch lijden. Toegeven dat iemand met een psychiatrische aandoening is uitbehandeld, is nog steeds taboe.  Huisarts Marc Cosyns ging met een team van artsen en psychologen wel mee op weg met Joris, tijdens de laatste vijf jaar van zijn leven. Zij stellen onder andere een complexe vorm van autisme en inaccurate behandeling van schizofrenie vast bij Joris, met een onvermogen om lief te hebben. “Als je dan merkt dat je alles hebt geprobeerd, dan blijft enkel hulp bij het sterven over. Vroeger kozen die patiënten voor zelfdoding. Nu kunnen we hen helpen”. Dit voorjaar overleed Joris, reporter Lin Delcour maakte een indringend portret van zijn laatste dag. Dat was zijn uitdrukkelijke wens.
Op verzoek van de nabestaanden wordt deze reportage niet online aangeboden.