In the loving memory of Edith

Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout?

Het grote psychiatrierapport: wat is een inspectieverslag? 18 februrai 2017, Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen. Zowat om de vijf jaar gaat de Vlaamse zorginspectie langs bij de psychiatrische instellingen. Tijdens zo’n bezoek onderzoeken inspecteurs de kwaliteit en veiligheid van de geleverde zorg. Al hun bevindingen bundelen ze in inspectieverslagen.

Het grote pyschiatrierapport: hoe ging De Morgen te werk? Maandenlang onderzoek naar psychiatrische instellingen. 18 februari 2017, Sara Vandekerckhove & Femke van Garderen. Hoe is het gesteld met de psychiatrie in Vlaanderen? Of nee, belangrijker nog: hoe vergaat het de duizenden Vlamingen die met een psychische probleem in een ziekenhuis belanden? Worden ze geholpen? Wat loopt goed? En wat loopt fout?  Aangezien het bulk van de middelen naar psychiatrische afdelingen en ziekenhuizen gaat, zou de zorg er optimaal moeten zijn. Maar is dat ook zo? Verhalen van patiënten, familieleden en hulpverleners die ons de afgelopen jaren ter ore kwamen, doen soms anders vermoeden. Daarom besloot De Morgen een gedegen onderzoek te organiseren.

Het grote psychiatrierapport van De Morgen: bekijk hier alle verslagen. 20 februari 2017, Sara Vandekerckhove en Femke Van Garderen. Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout?

Enkele titels van artikels uit het grote psychiatrierapport van De Morgen :

“Zes mensen grijpen je vast en planten een spuit in je billen”. Deel 2: waarom isolatie en dwang een groot pijnpunt zijn in de Vlaamse psychiatrie. Psychiatrische patiënten alleen opsluiten, is therapeutisch noch humaan. Toch belanden ze nog steeds te snel, te vaak en te lang in de 'iso'. Nadia Mahjoub (44) is één van hen: "Het voelde als een verkrachting."
   
Als de deur wordt gesloten, bekruipt me een onbehaaglijk gevoel. Sara Vandekerckhove is journalist bij De Morgen. 21 feb 2017 door Sara Vandekerckhove

In Breda doen ze het zonder afzonderingskamer. Afzonderingskamers een noodzakelijk kwaad? Van dat idee zijn ze in de Nederlandse psychiatrische instelling GGz Breburg vier jaar geleden afgestapt.… 20 feb 2017 door Femke van Garderen.

Het grote psychiatrierapport: lezers reageren. Herwig Janssens, Antwerpen, 20 feb 2017 door Lezers De Morgen
   
Beste psychiatrie, wat is er mis met een beetje transparantie? De psychiatrie is geen gesloten wereld meer. Tenminste, dat beweren de ziekenhuizen zelf. Waarom stuit de eenvoudige vraag of patiënten er goed geholpen…
18 feb 2017 door Sara Vandekerckhove en Femke Van Garderen
   
"Patiënt heeft recht om te weten of therapie werkt". Meten of een behandeling effect heeft. In de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg is dat sinds een klein decennium de normaalste zaak van de wereld.…
20 feb 2017 door Femke Van Garderen
  
De psychiatrische zorg in ons land blijft een blinde vlek. Barbara Debusschere is journaliste bij De Morgen. 19 feb 2017 door Barbara Debusschere

Worden we beter in de psychiatrie? Geen idee. Zijn patiënten geholpen in de Vlaamse psychiatrie? Zijn de behandelingen die ze daar aangeboden krijgen wetenschappelijk onderbouwd? Het is een blinde…
20 feb 2017 door Sara Vandekerckhove en Femke Van Garderen
   
"Zorginspectie stelt foute vragen". Isabel Moens is directrice geestelijke gezondheidszorg bij Zorgnet-Icuro, een netwerk waar alle Vlaamse psychiatrische instellingen toebehoren. Zij hielp…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove

"Behandelingen zijn te weinig wetenschappelijk onderbouwd". Koen Lowet is gedelegeerd bestuurder voor de Belgische Federatie van Psychologen. Hij hielp mee de vijf knelpunten in Het Grote Psychiatrierapport bepalen.…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove
 
"Naasten worden niet betrokken". Ria Van Den Heuvel is bestuurster bij Familieplatform Geestelijke Gezondheidszorg. Ze hielp mee om vijf knelpunten in Het grote psychiatrierapport bepalen.…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove
  
Zo gezond is onze psychiatrie. Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed als in Vlaanderen. Maar worden ze ook beter van zo’n opname? Is… 17 feb 2017 door Tom Christiaens

"Ik heb te veel patiënten die tussen wal en schip vallen". Professor Joris Vandenberghe is verbonden als psychiater aan het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven en de Universitair Ziekenhuizen campus Gasthuisberg.…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove

Voor elke instelling een rapport. De Morgen heeft van alle psychiatrische instellingen in Vlaanderen een eigen rapport gemaakt. Dit op basis van de verslagen van de Vlaamse Zorginspectie.…
18 feb 2017 door Sara Vandekerckhove & Femke van Garderen

"Patiënten komen te weinig aan het woord". Professor Ignaas Devisch is als hoofddocent ethiek en medische filosofie verbonden aan de Arteveldehogeschool en de Universiteit Gent. Hij hielp mee de…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove
 
"In een isolatiecel wordt niemand beter". Sinds ze in 2012 zelf opgenomen werd, trekt Brenda Froyen als woordvoerster van patiëntenvereniging UilenSpiegel het land door om haar ervaringen te delen…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove
   
Het grote psychiatrierapport: welke experts hebben meegewerkt? De Morgen beriep zich voor haar psychiatrierapport niet alleen op de verslagen van de Vlaamse Zorginspectie, maar betrok ook zes mensen die de sector door…
18 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerkhove

Wat is een inspectieverslag? Zowat om de vijf jaar gaat de Vlaamse zorginspectie langs bij de psychiatrische instellingen. Tijdens zo’n bezoek onderzoeken inspecteurs de kwaliteit…
18 feb 2017 door Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen

Te snel naar de isoleercel: "De langste afzondering bedroeg 116 dagen" Praktijk van afzonderen en vastbinden is problematisch. Vier maanden vastgebonden liggen of in afzondering vliegen omdat je therapie weigert. Het is uitzonderlijk, maar het gebeurt in Vlaanderen. De Zorginspectie tikt het merendeel van de psychiatrische instellingen op de vingers voor hun isolatiebeleid. 21feb 2017 door Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen

"Veertig patiënten, en ik ben de enige verpleger".  De gebrekkige financiering in de praktijk: een nacht in het kielzog van Davy Vanoppen. Er zijn te weinig middelen, zegt iedereen die voor psychiatrische patiënten zorgt. Een nachtdienst met Davy Vanoppen (37) toont hoe inventief, stressbestendig en flexibel verplegers moeten zijn. 'Veel collega's zitten op hun tandvlees.' 21febr. 2017,  - Femke Van Garderen en Sara Vandekerckhove

Scandinavië doet het met minder pillen. Noorwegen biedt het recht op behandeling zonder medicatie, Finland geeft voorkeur aan dialoog. In Scandinavië stellen ze psychofarmaca steeds meer in vraag. Terwijl de Noren het recht hebben op een behandeling zonder pillen, slagen de Finnen erin het medicatiegebruik drastisch te reduceren. 22 feb. 2017 - Sara Vandekerckhove

Lezers reageren: "Ons werk is geen zwart-witverhaal van opname en ontslag, ziek en genezen". U reageerde weer massaal op het grote psychiatrierapport van De Morgen. Dit zijn de lezersbrieven van dinsdag 21 februari.
22 februari 2017

Psychiatrie ondergefinancierd: te weinig personeel, te oude gebouwen. In zes op tien psychiatrische instellingen stelt de Zorginspectie personeelstekorten vast. Ook de infrastructuur krijgt slechte punten.
22 feb 2017 door Femke van Garderen en Sara Vandekerckhove.

In Noorwegen werd 'het gesticht' gesloopt. Ook in Noorwegen zaten psychiatrische patiënten lange tijd verstopt achter de hoge muren van instellingen. Totdat de regering het roer radicaal omgooide.…
22 feb 2017 door Sara Vandekerckhove

“Zes mensen grijpen je vast en planten een spuit in je billen”. Psychiatrische patiënten alleen opsluiten, is therapeutisch noch humaan. Toch belanden ze nog steeds te snel, te vaak en te lang in de 'iso'. Nadia Mahjoub…
20 feb 2017 door Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen.

De Morgen-journaliste ervaart hoe het is om vastgebonden te worden in een isoleercel. Sara Vandekerckhove is journalist bij De Morgen.
21 feb 2017 door Sara Vandekerckhove.

In Breda doen ze het zonder afzonderingskamer. Afzonderingskamers een noodzakelijk kwaad? Van dat idee zijn ze in de Nederlandse psychiatrische instelling GGz Breburg vier jaar geleden afgestapt.… 20 feb 2017 door Femke van Garderen.

Geestelijke gezondheidszorg moet eerst en vooral inzetten op deze mentaliteitswijziging. Naar aanleiding van Het Grote Psychiatrierapport van De Morgen kropen onder meer professor Ignaas Devisch en Vlaams parlementslid Freya Van den Bossche in hun pen voor een pleidooi voor psychiatrie zonder dwang. 21 februari 2017

Dit is een warme oproep om op een andere manier naar personen met psychische problemen te kijken. Baldwin Van Gorp is professor aan het Instituut voor Mediastudies van de KU Leuven. 24 februari 2017

Preventie zelfdoding ondermaats in psychiatrie. Een richtlijn moet binnenkort hulpverleners helpen. 24 febr. 2017,  Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen. De meest gespecialiseerde psychische hulpverlening in ons land laat ernstige steken vallen als het gaat over suïcidepreventie. Dat blijkt uit een analyse van de inspectieverslagen van de psychiatrische instellingen. Bijna zes op de tien krijgen van de Zorginspectie een onvoldoende.

Een vader getuigt: "In het begin had ik nog geloof in de psychiatrie".  24-02-17, - Redactie - Bron: Eigen berichtgeving.

"Ik ben toch geen proefkonijn?" Niemand weet hoeveel pillen er geslikt worden in de psychiatrie: Hanne Evenepoel getuigt. In psychiatrische instellingen worden pillen tegen depressie, angst en slaapproblemen vlot voorgeschreven, maar alweer valt nergens te achterhalen hoeveel het er dan precies zijn. Hanne Evenepoel (23) kreeg in enkele jaren tijd tien verschillende 'psychofarmaca' voorgeschoteld. "Niemand vertelt je hoe verslavend ze zijn." 22 febr 2017,  - Femke Van Garderen en Sara Vandekerckhove

Alleen ‘ja maar’-reacties op 'Het grote psychiatrierapport'. Brenda Froyen is de auteur van Uitgedokterd en Kortsluiting in mijn hoofd. 27 februari 2017. ... Al weken van tevoren zat de geestelijke gezondheidszorg te wachten op 'Het grote psychiatrierapport'. De vuisten gebald. De knokkels wit. De afgelopen week regende het reacties. Er werd erkend dat er problemen waren, maar… En daarmee was de ‘ja maar-bende’ geboren. "Er zijn knelpunten", erkende de sector, "maar er gebeurt ook zoveel goeds." Zorgnet Icuro deed zelfs een oproep voor ‘positieve’ verhalen waardoor hun roep om ‘nuancering’ steeds meer leek op ‘relativering’ en ten slotte, in de ogen van vele patiënten met negatieve ervaringen, op minimalisering....  Het is ook de relativering, het uitblijven van een sterke reactie van onze politici, die de indruk geeft dat het hen niet raakt, dat psychisch kwetsbare mensen niet belangrijk zijn.

Alle partijen kunnen ertoe bijdragen dat precies dit rapport niet stigmaverhogend hoeft te zijn. Niet door ‘ja maar’, maar door ‘ja en’. Ja en nu ondernemen we actie – ook los van financiering. Nu komen er wetten, beleidsnota’s, centrale registratiesystemen, systematische tevredenheidsenquêtes, engagementsverklaringen van ministers, van ziekenhuizen, van hulpverleners en ervaringsdeskundigen die leiden tot aantoonbare resultaten zodat het volgende psychiatrierapport van De Morgen misschien heel wat minder ‘sensationeel’ zal zijn.

En er zijn er nog veel meer.

Met veel aandacht lees ik het grote psychiatrierapport van De Morgen en krijg er kippenvel van. Tussen de zinnen en doorheen de verschillende dossiers wordt leven gegeven aan wat mijn dochter Edith - gedurende lange jaren - heeft moeten ondergaan in gesloten en open psychiatrische instellingen. Zij heeft zelf een einde aan haar lijden gesteld - haar halsslagader doorgesneden - in haar kamer binnen een psychiatrische instelling in Brussel. Als ik deze titels een voor een lees krijg ik een ambivalent bevrijdend gevoel. Alsof Ik mijn dochter Edith zelf hoor spreken. De meesten van deze titels klinken zoals confidenties en getuigenissen van Edith toen wij haar kwamen bezoeken tijdens haar opsluitingen. Edith was heel lucide over wat haar opgelegd werd. “Kijk papa tot wie/wat ze mij herleid hebben, zei ze dikwijls.” Die artikelen geven vrijwel exact weer wat wij telkens opnieuw vaststelden als wij Edith gingen bezoeken in psychiatrische instellingen. Heel wat van deze titels komen overeen met wat Edith ons vertelde tijdens haar lange jaren in de psychiatrie. Bedankt De Morgen, bedankt Sara Vandekerckhove en Femke van Garderen en de andere journalisten van De Morgen. Jullie doen een groots werk. Van publiek belang. Ik hoop dat dit rapport heel wat verbeteringen zal teweegbrengen in psychiatrische therapieën. Opdat er beter zou gecommuniceerd worden met mensen in ondraaglijk en hopeloos psychisch lijden. Zelfs als zij, geconfronteerd met doodsgedachten, om euthanasie vragen. Ik hoop dat dit rapport van De Morgen zal bijdragen aan een verbetering in de psychiatrische zorgverlening door naar de psychisch lijdende personen te luisteren, door hun naasten te betrekken, door het woord te geven aan de Mens achter de meestal slecht en/of niet geïdentificeerde «ziekte», door minder experimenteel te werk te gaan op basis van oppervlakkige en/of verkeerde diagnostieken, door isolatie, dwang en straffen uit de psychiatrische zorgverlening te bannen, door opnieuw menselijke waardigheid te garanderen, door de vicieuze uitsluitingsprocessen stop te zetten, door die mensen nauw te betrekken bij hun therapeutisch traject, en bovenal door hen het recht op een volwaardige plaats in de maatschappij niet langer te ontzeggen. Pierre Pol Vincke.